Filistin'deki İslâmi Hareketin Gelişme Süreci ve Bugün Geldiği Nokta

[mücahide]

Filistin'deki İslâmi hareketin kökleri oldukça derinlere dayanır. Bu, Hz. Ömer (r.a.) tarafından fethedildikten sonra, haçlı işgali dönemi dışında, İngilizlerin o toprakları ele geçirmesine kadar Filistin topraklarına sürekli İslâmi havanın hâkim olmasının doğal bir sonucudur. İngiliz işgaline ve onun gölgesinde güç kazanan siyonist teröre karşı mücadele edenler de hep İslâmi anlayış sahipleri olmuşlardır. İsrail işgal devletinin kurulmasından sonra İslâmi hareket idare noktalarını ve mücadele karargâhlarını siyonistlerin ele geçirdiği toprakların dışına taşımak zorunda bırakıldı. Bunda Arap ordularının siyonist işgalcilerin hareket imkânlarını artırıp mücâhitlerin harekât alanlarını daraltmalarının önemli rolü oldu.

Filistin'de 1948 sonrasında yeniden filizlenen İslâmi hareketin tohumları Mısır'da Hasan el-Bennâ'nın kurmuş olduğu Müslüman Kardeşler hareketi tarafından atılmıştır. İmam Hasan el-Bennâ, 1948'de siyonist işgalcilerin çıkardığı savaşta Filistinli Müslümanların yanında çarpışmaları üzere bazı gençlerini cepheye gönderdi. Müslüman Kardeşler'e mensup gençler bu savaşta birkaç cephede cihad ettiler. İmam el-Bennâ bunun dışında Filistin'e tebliğ yapmaları üzere de bazı gençleri gönderdi. Hasan el-Bennâ'nın gönderdiği gençler, Filistinli gençleri çeşitli askeri kamplarda eğittiler ve bu gençler daha sonra Filistin'deki İslâmi hareketin çekirdeğini oluşturdular.

Bunun yanı sıra Filistin'de daha önce İngiliz işgali döneminde yürütülen cihadın ve İslâmi eğitim çalışmalarının da 1948 sonrası İslâmi hareketinin oluşmasında önemli rolü olmuştur.

Filistin halkı arasında İslâmi uyanışın hızlanması ve gençliğin daha çok İslâm'a yönelmesiyle İslâmi hareket halk tabanında önemli bir güç elde etmiştir. Buna paralel olarak İslâmi hareketin işgal karşısında etkinlik göstermesiyle birlikte bağımsızlık yanlısı gençlerin bu harekete ilgi ve yakınlıkları arttı.

İşgal altındaki topraklarda 1981'de ortaya çıkarılan "Cihad Ailesi" İslâmi harekete mensuptu. Yine 1984'te Gazze bölgesinde ele geçirilen ve Şeyh Ahmed Yasin'le bazı arkadaşlarının hapse atılmalarına yol açan silahlar bu hareket mensuplarına aitti. Bütün bunlar İslâmi hareketin gittikçe güçlendiğine ve yayıldığına işaret ediyordu. İslâmi hareketle ilgili olarak, İsrail istihbaratının hazırladığı raporlarda bu hareket mensuplarının eylemlerini süratle, dikkatlice ve başarıyla gerçekleştirdikleri, İsrail istihbarat elemanlarının harekete ait hücreleri kolay kolay tespit edemediği ifade ediliyordu.

İslâmi hareket çalışmalarını, hayır kurumları, öğrenci dernekleri, sağlık kuruluşları, yardım kurumları, zekât komiteleri vs. gibi çeşitli sosyal kurumlar vasıtasıyla da sürdürdü. Bu sosyal kurumlar verdikleri sosyal hizmetlerin yanı sıra aynı zamanda halkı İslâmi yönden şuurlandırmaya çalışıyorlardı. Bunun yanı sıra bu hareketin hareket ve eğitim merkezleri genellikle camiler ve mescitler olmuştur. Bu yolla camiler ve mescitler aynı zamanda asıl fonksiyonuna kavuşturulmuş oluyordu.

Bunun yanı sıra üniversitelerde de özellikle seksenli yıllarda İslâmi hareket gittikçe güçlenmeye ve etkisini göstermeye başladı. Gazze'deki Gazze İslâm Üniversitesi, bu hareketin bir kalesi haline geldi. Batı Yaka üniversitelerinden el-Halil Üniversitesi'nde en güçlü hareket İslâmi hareketti. Beir Zeit, Necâh ve Beyt Laham üniversitelerinde ise tedrici bir şekilde güçlenmiştir.

İslâmi hareket söz konusu üniversitelerdeki faaliyetlerinin yanı sıra çeşitli özel okullar açarak da eğitim alanında ağırlığını hissettirmeye çalışmıştır.